22 kongres European Association of Archaeologists

2016.09.14 -

W dniach od 31 sierpnia do 4 września 20916 r. miał miejsce 22. europejski kongres archeologów (EAA). Tegoroczna edycja odbywała się w nieodległym, a bliskim sercu Wilnie, na Uniwersytecie Stefana Batorego. Z racji na stosunkowo niewielki dystans do pokonania, na konferencji zjawiło się wielu badaczy ze środkowej i wschodniej Europy. Liczba sesji była ogromna (por.: http://eaavilnius2016.lt/programme/programme-of-meeting/), a wybór między poszczególnymi panelami niełatwy. Ciekawie wypadła m.in. prezentacja nowych odkryć ciał bagiennych (w tym zwierząt) oraz ukazanie najnowszych trendów w badaniach tej problematyki (Sesja TH 1-25: Bothered by bog bodies). Wśród zagadnień związanych z okresem wędrówek ludów interesująca była próba odtworzenia rzeczywistej wartości przedmiotów, uważanych przez nas za wyznaczniki pozycji, gdzie nie zabrakło przykładów z kręgu merowińskiego i obszarów anglosaskich (Sesja TH1-27: What's it all worth? Material possessions and value in the past societies). Nieco zawiódł blok prezentacji poświęconych barbarzyńcom wschodnioeuropejskim (TH1-31: "Barbarians" of Eastern Europe in the system of cross cultural interactions), gdzie wyróżnił się referat Olgi Rumyantsewej, profesjonalnie ukazujący badania specjalistyczne nad technikę emaliowania, charakterystyczną dla Europy wschodniej w młodszym okresie rzymskim i początkach okresu wędrówek ludów. Nie można także pominąć referatu Evgenija Bogdanova, który zaprezentował obiekty sakralne okresu "huńsko-sarmackiego" z Altÿnkazgan w Kazachstanie. Obok samych konstrukcji kamiennych, zdumiewają one bogactwem materiału zabytkowego, w tym wyobrażeniami wykonanymi w nomadycznym stylu zwierzęcym, zdobiącymi aplikacje siodeł. W tej sesji zapoznać można było się ze - wstępną na razie - próbą opracowania zapinek typu Dollkeim-Kovrovo, autorstwa Jaroslawa Prassolowa, a także prezentowanymi przez profesjonalistkę (Maria Ruiz Del Arbol Moro) świadectwami warzelnictwa soli w kulturze przeworskiej na Kujawach czy omówieniem monet germańskich (zagadnienie poruszane przecież na spotkaniach MPOV) przez Davida Wigg-Wolfa. Warto zauważyć kilka sesji poświęconych wykorzystaniu archiwaliów w archeologii, w tym szczególnie tę oznaczoną jako TH6-06 ("Dusty" archives and archaeology: old information - new perspectives), w dużej mierze traktującą o archeologii strefy Morza Bałtyckiego i ziem Europy środkowo-wschodniej. Z kolei w sekcji TH1-21 (After the flames. New approach to the study of the medieval sites with funeral cremations in northern and eastern Europe) znaleźć można było także referaty dotyczące okresu wędrówek ludów, poświęcone obrządkowi ciałopalnemu we wschodniej Europie, ale także merowińskiej nekropoli w Broechem, gdzie po raz pierwszy (sic!) w historii archeologii w Belgii, zastosowano specjalistyczne badania szczątków ciałopalnych z tego rodzaju nekropoli, z dobrymi rezultatami (Rica Annaert). Jedna z końcowych sesji dotyczyła integracji przestrzeni mieszkalnej i grzebalnej w 1. tysiącleciu po Chr. (TH4-05: Sketches of first millenium rural communities: integrating dwelling spaces and the dead). Obok nowych odkryć na osadzie przylegającej do słynnego grobu okazałego horyzontu lubieszewskiego z Hoby na wyspie Lolland (Susanne Klingerberg) oraz uwspółcześnionego omówienia samego grobu (Ruth Blankenfeldt), w sesji zaprezentowano przykłady z obszarów litewskich, ale także (Bartosz Kontny) wskazano bałtyjskie ślady na skandynawskich stanowiskach sakralnych (bagiennych i lądowych) z okresu rzymskiego i wędrówek ludów (m.in. Vimose1 i 2a, Kragehul, Balsmyr, Uppakra, Sorte Muld), dowodzące udziału wojowników bałtyjskich w dalekich ekspedycjach łupieżczych. Konferencja była zatem udana, choć jej formuła i udział ogromnej liczby badaczy uniemożliwiały pełne wykorzystanie jej dobrodziejstw. Na pozytywny odbiór niewątpliwie wpływ miał także wileński genius loci.