Werner Joachim
Joachim Werner (1909-1994), niemiecki archeolog i prahistoryk (fot. 1.), jeden z najwybitniejszych specjalistów →OWL . Urodził się 23 XII 1909 r. w Berlinie, zmarł 9 I 1994 r. w Monachium. Po uzyskaniu matury w berlińskim Collège Français studiował archeologię prahistoryczną, wczesnodziejową i klasyczną (Berlin, Wiedeń, Marburg). Po uzyskaniu doktoratu (1932), odbył – jako stypendysta Niemieckiego Instytutu Archeologicznego (Deutsches Archäologisches Institut) – podróż po Bliskim Wschodzie, Bałkanach, Węgrzech i Austrii (1933-35). Uczestniczył w pracach wykopaliskowych w Iraku, Egipcie oraz Bułgarii (Sadovec). W latach 1935-1942 był zatrudniony w Römisch-Germanische Kommission we Frankfurcie nad Menem, po uzyskaniu habilitacji (1938) został także profesorem uniwersytetu we Frankfurcie. W l. 1942-45 był profesorem w okupowanym przez Niemców Strasburgu (Reichsuniversität Straßburg). Pod koniec wojny zbiegł do Szwajcarii by uniknąć powołania do armii. W 1946 r. J. W. został profesorem i dyrektorem Institut für Vor und Frühgeschichte Uniwersytetu w Monachium (Ludwig-Maximilians-Universität München). Po przejściu na emeryturę w 1974 r. kontynuował działalność badawczą w Bawarskiej Akademii Nauk (Bayerische Akademie der Wissenschaften), gdzie kierował (aż do śmierci) powołaną jego staraniem w 1957 r. Komisją archeologiczną badań nad późnorzymską Recją (Kommission zur archäologischen Erforschung des spätrömischen Raetien).
J. W. jest autorem ponad 300 publikacji, w tym 17 książek. Obszar jego zainteresowań obejmował okres lateński, rzymski, →OWL i najstarszych faz wczesnego średniowiecza, w jego dorobku znaleźć można prace dotyczące zarówno Niemiec, Francji, jak i Skandynawii, Bałkanów, Europy wschodniej jak i Azji, w tym Korei południowej.
Wkład J. W. w badania →OWL dotyczy podstaw jego datowania w Bawarii oraz na terenie dzisiejszej Francji, ze szczególnym uwzględnieniem grobu Childeryka (+ 481/2) w Tournai, gospodarki na terenie Imperium Merowingów. W wypadku Europy środkowej J. W. podejmował studia zarówno dotyczące →Germanów , koczowników, jak i →Słowian . J. W. opowiadał się za wschodnią lokalizacją siedzib Słowian, którzy w V w. rozpoczęli swą wędrówkę na południowy-zachód z obszaru nad górnym Dnieprem. Wiele uwagi poświęcił także Europie wschodniej, zwł. tzw. Protobułgarom. Istotny jest także wkład J. W. w badania napływu monet późniorzymskich/wczesnobizantyńskich na teren Skandynawii. W przebogatej bibliografii J. W. nie brak też prac dotyczących Korei.
J. W. był także wybitnym nauczycielem akademickim, wypromował 34 doktorów, patronował 7 habilitacjom, a także organizatorem i wydawcą, w redagowanej przez niego od 1951 r. serii Münchener Beiträge zur Vor-und Frühgeschichte ukazało się 43 tomy.
J. W. wielokrotnie przebywał w Polsce, zwł. w Krakowie, blisko związany był z →Kazimierzem Godłowskim, którego gościł w Monachium jako stypendystę Fundacji im. A. von Humboldta. W 1990 r. Uniwersytet Jagielloński nadał mu tytuł doktora honoris causa, w 1992 r. został zagranicznym członkiem – korespondentem PAU.
MW
Ważniejsze publikacje Joachima Wernera:
- Münzdatierte Austrasische Grabfunde, Berlin-Leipzig 1935.
- Der Grabfund von Malaja Pereščipina und Kuvrat, Kagan der Bulgaren, München 1984.
- Zu den auf Öland und Gotland gefundenen byzantinischen Goldmünzen, Fornvännen, t. 44 [1949], s. 257-286.
- Slawische Bügelfibeln des 7. Jahrhunderts, [w:] Reinecke-Festschrift. Zum 75. Geburtstag von P. Reinecke am 25. September 1947, Mainz 1950, s. 150-172.
- Zur Entstehung der Reihengräberzivilisation, ein Beitrag zur Methode der frühgeschichtlichen Archäologie, Archaeologica Geographica, t. 1 [1950], s. 23-32.
- Waage und Geld in der Merowingerzeit, München 1954.
- Beiträge zur Archäologie des Attila-Reiches, München 1956.
- Die Langobarden in Pannonien: Beiträge zur Kenntnis der langobardischen Bodenfunde von 568, München 1962, t. I-II.
- Zur Herkunft und Ausbreitung der Anten und Sklaven, [w:] Actes du VIIIe Congrès International des Sciences Prèhistoriques et Protohistoriques, Belgrad 1971, s. 243-252.
- Der goldene Armring des Frankenkönigs Childerich und die germanischen Handgelenkringe der jüngeren Kaiserzeit, Frühmittelalterliche Studien, t. XIV [1980], s. 1-41.
- Der Schatzfund von Vrap in Albanien. Beiträge zur Archäologie der Awarenzeit im mittleren Donauraum, Wien 1986.
- Adelsgräber von Niederstotzingen bei Ulm und von Bokchondong in Südkorea: Jenseitsvorstellungen vor Rezeption von Christentum u. Buddhismus im Lichte vergleichender Archäologie, München 1988.
Literatura: Studien zur vor- und frühgeschichtlichen Archäologie. Festschrift für Joachim Werner zum 65. Geburtstag, München 1974, t. I-II; V. Bierbrauer, Joachim Werner. 23.12.1909-9.1.1994, Bayerische Vorgeschichtsblätter, t. 59 (1994), s. 11-17; K. Godłowski, Joachim Werner, [w:] J. Gurba, A. Kokowski (red.), Kultura przeworska, Lublin 1997, t. III, s. 9-15; H. Fehr, Hans Zeiss, Joachim Werner und die archäologischen Forschungen zur Merowingerzeit, [w:] H. Steuer (red.), Eine hervorragend nationale Wissenschaft. Deutsche Prähistoriker zwischen 1990 und 1995, Reallexikon der Germanischen Altertumskunde, Ergänzungsband 29, Berlin-New York 2001, s. 311-415.
-
pełna rozdzielczość
Fot. 1. Joachim Werner