Główczyce

Główczyce, pow. Słupsk, woj. pomorskie (niem. Glowitz, Kreis Stolp), przypadkowe odkrycie w 1896 r. w trakcie eksploatacji żwirowni położonej w północnej części G. Odkryto przynajmniej dwa groby szkieletowe umieszczone w bliżej nie określonych formach grobów o konstrukcji kamiennej (fot. 1.). Zachowane elementy wyposażenia (bez przynależności do zespołów): (a) 4 miecze żel. w tym jeden obosieczny (spatha), dł. 88 cm, szer. 4, 7 cm, szer. rękojeści 11 cm z br. okuciem kolca rękojeści, 2 miecze dł. 75, 5 cm oraz 80, 7 cm, a także frag. jednego miecza; (b) 4 groty żel. dł. odpowiednio 36, 7 cm, 35, 3 cm, 31, 3 cm, 30, 5 cm; (c ) sprzączka br. z karbowanym kabłąkiem; (d) umbo żel. spiczaste wysokości 8, 6 cm, śred. ronda 14 cm, grupy VIII wg J. Bemmanna i G. Hahne; (e ) br. okucia pochwy miecza typu Snartemo; (f) frag. naczynia wazowatego. Groby pochodzą ze schyłku 2 połowy V w. lub początku VI wieku (faza E →OWL ). Elementy uzbrojenia znajdują analogie w Danii (Kragehul), Pomorzu Zaodrzańskim (Friedrichsthal), Norwegii (Snartemo), Gotlandii (Balhaldersted) i na Wyspach Brytyjskich (Little Wilbraham). Większość z nich odpowiada elementom uzbrojenia grupy Snartemo, wywodzonej z kręgu nadreńskiego, w Skandynawii spotykanej na przełomie V i VI wieku. Natomiast detale stroju, poza Skandynawią (np. Bavnegaard – Bornholm), znane są z Pomorza (Witkowo) oraz strefy naddunajskiej i euroazjatyckiej. Groby z G. są elementem niewielkiej enklawy osadnictwa ludności ze Skandynawii, zapewne Gotlandii lub Bornholmu, przybyłej w dorzecze dolnej Łupawy i Łeby w 2 połowie V w. lub na początku VI wieku (G., →Głuszyno, Gorzano, Witkowo). Jest ono jednym z najpóźniejszych elementów o tradycji starożytnej na Pomorzu. Odzwierciedla kontakty między ludnością Pomorza a wyspami bałtyckimi. Zabytki z G. w 1896 r. przekazano do Danziger Museum. Obecny ich los jest nie znany.

HM

Literatura: E. Petersen, Der ostelbische Raum als germanisches Kraftfeld im Lichte der Bodenfunde des 6.-8. Jahrhunderts, Leipzig 1939; H. J. Eggers, Grabfunde der Völkerwandserungszeit aus Pommern, Baltische Studien, N.F., t. 46, 1959, s. 13-28; J. Żak, Studia nad kontaktami handlowymi społeczeństw zachodniosłowiańskich ze skandynawskimi od VI do VIII wieku n.e., Wrocław 1962.

• pełna rozdzielczość

  Fot. 1. Główczyce, pow. słupski; zachowane zabytki z dwóch grobów szkieletowych (H. Machajewski 1992).