Jędrzychowice
Jędrzychowice, pow. oławski, woj. dolnośląskie (niem. Höckricht, Kr. Ohlau), w 1831 r. przypadkowo, podczas orki (brak obserwacji kontekstu), natrafiono tu na zespół przedmiotów (fot. 1.), interpretowany dawniej jako wyposażenie grobu kobiecego lub męskiego (miano tu znaleźć drobne fragm. kości), aktualnie jako rytualny depozyt (Totenopfer), charakterystyczny dla →Hunów . Na zbiór składały się: huński kocioł brąz. typu Höckricht, nawiązujący prostą formą atasz do typu Osoka; brąz. czarka; 2 sprzączki brąz.; 6 blaszek zł., w tym kilka w →stylu polichromicznym (zapewne fragm. diademu wykorzystane wtórnie jako elementy pasa – nakładki bądź skuwki); 2 zł. →okucia końca pasa językowate, tłoczone, zdobione motywem filigranowego drutu; złota owalna sprzączka do butów (?) z prostokątną skuwką zdobioną w →stylu polichromicznym; 2 fragm. sr. Chronologia: faza D (1 poł. V w.). Kocioł z J., wraz z fragm. ze Śląska Opawskiego (Razová k. Hornego Bešenova, Lichnovo, okr. Bruntál) tworzy grupę najdalej na płn. zlokalizowanych przedmiotów tego typu (pozostałe koncentrują się nad śr. Dunajem i w Kotlinie Karpackiej). Zabytki do II wojny światowej były przechowywane w Vor- und Frühgeschichte Museum w Berlinie, obecnie znajdują się zapewne w Muzeum Sztuk Pięknych im. A. S. Puszkina w Moskwie, kopia kotła przechowywana jest w Muzeum Archeologicznym, Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia.
BK
Literatura: E. Krause, Der Fund von Höckricht, Kreis Ohlau, "Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift N. F." 3, 1904, s. 46-50; J. Werner, Beiträge zur Archäologie des Attila-Reiches, Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften. Philologisch-historische Klasse NF 38A-B, München 1956, s. 59-62, tabl. 27:1-10, 64:1-11; I. Bóna, Das Hunnenreich, Stuttgart 1991, s. 140, 242, ryc. 16; K. Godłowski, Das „Fürstengrab” des 5. Jhs. und der „Fürstensitz” in Jakuszowice in Südpolen, [w:]: F. Vallet, M. Kazanski (red.), La noblesse romaine et les chefs Barbares du IIIe au VIIe siécle, Paris 1995, s. 155, 162; O. J. Maenchen-Helfen, Die Welt der Hunnen, Wiesbaden 1997, s. 223-224; B. Anke, Studien zur reiternomadischen Kultur des 4. bis 5. Jahrhunderts. Teil 1-2, Beitrage zur Ur- und Fruhgeschichte Mitteleuropas 8, Weissbach 1998, s. 51, tabl. 101; J. Tejral, Nové poznatky k nálezu "hunského" kotle z Razové, "Acta historica et museologica Universitatis Silesianae Opaviensis" 5, 2000, s. 157, 161, ryc. 4; P. Kaczanowski, J. Rodzińska-Nowak, Hunowie na ziemiach polskich. Próba podsumowania problematyki, [w:] Peregrinationes archaeologicae in Asia et Europa Joanni Chochorowski dedicatae, Kraków 2012, s. 373; M. Mączyńska, Światło z popiołu. Wędrwówki ludów w Europie w IV i V w., Warszawa 2013, s. 78, 122; A. Bursche, J. Kowalski (red.), Barbarzyńskie Tsunami - Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, Warszawa-Szczecin 2017.
-
pełna rozdzielczość
Fot. 1. Jędrzychowice - wybór zabytków (I. Bona 1991).
-
pełna rozdzielczość
Fot. 2. Kocioł huński (kopia) z wyposażenia grobu lub pochówka ofiarnego (fot. T. Gąsior)