Witkowo

Witkowo, pow. słupski, woj. pomorskie (niem. Vietkow), w 1904 r. w trakcie amatorskich poszukiwań prowadzonych na wyniesieniu położonym w odległości około ok. 750 m na południowy-wschód od wsi, dawniej nazywanym „Lupinenberge”, odkryto 2 kurhany o konstrukcji kamiennej oraz, co jest jednak prawdopodobne, ok. 200 – 300 grobów popielnicowych. Informacje o tych znaleziskach  spisał Walter Witt, opiekun zabytków na powiat Słupsk. Część odkrytych zabytków przekazano do Muzeum w Szczecinie. Obecnie zachował się jedynie pucharek szklany. W 1970 r. badania weryfikacyjne na tym stanowisku przeprowadził Czesław Strzyżewski z Uniwersytetu im A. Mickiewicza w Poznaniu nie odkrywając żadnych nowych znalezisk.

W dwóch kurhanach znajdowały się pojedyncze groby szkieletowe. W pierwszym – zmarły mężczyzna złożony był w skrzyni o wymiarach 4 x 4 m, nakrytej pięcioma warstwami kamieni, sięgającymi 3 m wysokości; w drugim – zmarła kobieta złożona była w skrzyni  o wymiarach 4 x 2,5 m. Zachowały się elementy wyposażeń tych grobów, nie tworzące zespołów, w tym: (a) puchar szklany typu E 230 (typ Kowalki), wys.  9,4 cm, barwy jasnozielonej, powstały w pracowniach nadczarnomorskich; (b) zapinka brązowa z pełną pochewką nawiązująca do okazów gotlandzkich z okresu VI: 2 wg B. Nermana; (c) sprzączka brązowa owalna o szerokim karbowanym kabłąku, spotykana nad środkowym Dunajem i na stepach euroazjatyckich; (d) umbo żelazne z „walcowatym kolcem”; (e) 4 żelazne groty oszczepów długości od 21,0 cm do 38, 5 cm; (f) miecz żelazny obosieczny długości 81 cm; miecz żelazny obosieczny zachowany we fragmentach; (g) fragment nieokreślonego przedmiotu z brązu z resztkami tkaniny; (h) 24 paciorki szklane i bursztynowe, w tym 1 typu 198e (?) i 23 typu 438 wg Tempelmann-Mączyńskiej; (i) 2 fragmenty naczynia ceramicznego. Groby i zachowane elementy ich wyposażenia, datowane na połowę lub 2. połowę V w., łączy się z niewielkim skupieniem grobów o tradycji skandynawskiej spotykanych w międzyrzeczu dolnej Łupawy i Łeby. Patrz również: →Główczyce, →Głuszyno, Gorzyno.

HM

Literatura: H. J. Eggers, Grabfunde der Völkerwanderungszeit aus Pommern, Baltische Studien, N. F., t. 47, 1959, s. 13-28; J. Żak, Studia nad kontaktami handlowymi społeczeństw zachodniosłowiańskich ze skandynawskimi od VI do VIII w. n. e., 1962, Wrocław; K. Godłowski, Okres wędrówek ludów na Pomorzu, Pomorania Antiqua, t. X, 1981, s. 65-129; H. Machajewski, Skandynawskie elementy kulturowe na Pomorzu Zachodnim z okresu wędrówek ludów (2 połowa IV w. – początek VI w.), Przegląd Archeologiczny, t. 40, 1992, s. 71-96.

• pełna rozdzielczość

  Fot. 1. Witkowo – zapinka, pucharek, sprzączka i kolia paciorków, wg H.J. Eggers 1959, s. 14, Taf. 2B: 1-4.