Okres Wędrówek Ludów
w dorzeczu Odry i Wisły

Jesteś tutaj: Strona główna / Thesaurus / Stanowiska / Zagorzyn

Zagorzyn

Zagorzyn (dawniej Zagórzyn), pow. kaliski, woj. wielkopolskie; jesienią 1926 lub wiosną 1927 r. odkryto tu ogromny depozyt z →OWL . Właściciele gruntu, którzy znaleźli skarb, prawie w całości odsprzedali go kolekcjonerom, pośrednikom i handlarzom, stąd też zrekonstruowanie jego pełnego składu jest obecnie niemożliwe. Część skarbu zniszczono (przetopiono np. złoty medalion, zapewne naśladownictwo, o wadze ok. 750 g i dużą część denarów), znane dziś zabytki trafiły do muzeów w Berlinie, Kaliszu, Kolonii, Warszawie, Breslau (Wrocławiu do 1945 r.), Stuttgarcie i Nowym Jorku. W dużym br. kotle znaleziono m.in. sr., pozłacaną sprzączkę (fot. 2 i 5), zł. zawieszkę pierścieniowatą (fot. 2), zł. figurkę ludzką, przynajmniej 6 zł. medalionów z IV w. (fot. 1-4), zapewne 2 →brakteaty skandynawskie typu B i C (fot. 2 i 4) i co najmniej 3 tysiące denarów z I-II w. oraz →solidów   z IV i może V w (fot. 1-2). Unikalne znalezisko zł. naśladownictwa barbarzyńskiego medalionu Walentyniana I i Walensa, z napisem na awersie: REGIS (sic!) ROMANORVM, wybite było identycznym rewersem jak medalion z →Şimleul-Silvaniei w Siedmiogrodzie i często niesłusznie uważane za pochodzące z tego ostatniego depozytu (fot. 1 i 3). Zespół z Z. zdeponowany był na przełomie V i VI w. i stanowił, gromadzoną przez kilka pokoleń, własność plemiennych elit, utrzymujących dalekosiężne kontakty polityczne, od Cesarstwa Rzymskiego po tereny Skandynawii. W wyniku badań weryfikacyjnych prowadzonych w 1998 r. miejsce zdeponowania skarbu zostało zlokalizowane w terenie; zarejestrowano m. in. fragmenty br. kotła i kolejne denary.

Patrz też: →Boročiče, →Karlino , →Laskiv, →Şimleul-Silvaniei, →Velp.

AB

Literatura: A. Bursche, Złote medaliony rzymskie w Barbaricum. Symbolika prestiżu i władzy społeczeństw barbarzyńskich u schyłku starożytności, Warszawa 1998, s. 51-61, 254-257, tabl. J i K; A. Bursche, 4th century solidi from Zagórzyn hoard, Polish Numismatic News VII, 2003, s. 41-60; A. Bursche, Germanic gold bracteates from the hoard in Zagórzyn near Kalisz, [w:] M. Wołoszyn (red.) Byzantine Coins in Central Europe between the 5th and 10th Century, Moravia Magna, Seria Polona vol. III, Kraków 2009, s. 133-153; A. Bursche, J. Kowalski (red.), Barbarzyńskie Tsunami - Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, Warszawa-Szczecin 2017.

  • Fot. 1. Zagorzyn, zachowane medaliony, solidy i brakteaty skandynawskie, za Bursche 1998, tabl. J. pełna rozdzielczość

    Fot. 1. Zagorzyn, zachowane medaliony, solidy i brakteaty skandynawskie, za Bursche 1998, tabl. J.

  • Fot. 2. Zagorzyn, sprzączka, zawieszka pierścieniowata, odcisk gipsowy medalionu i solidy, za Bursche 1998, tabl. K. pełna rozdzielczość

    Fot. 2. Zagorzyn, sprzączka, zawieszka pierścieniowata, odcisk gipsowy medalionu i solidy, za Bursche 1998, tabl. K.

  • Fot. 3. Zagorzyn, naśladownictwo medalionu Walentyniana i Walensa (Staatliche Museen zu Berlin, Preußischer Kulturbesitz). pełna rozdzielczość

    Fot. 3. Zagorzyn, naśladownictwo medalionu Walentyniana i Walensa (Staatliche Museen zu Berlin, Preußischer Kulturbesitz).

  • Fot. 4. Zagorzyn, awers medalionu Konstnacjusza II bitego w Rzymie w 356 r. i dwa brakteaty skandynawskie typu B i C (Landesmuseum Stuttgart). pełna rozdzielczość

    Fot. 4. Zagorzyn, awers medalionu Konstnacjusza II bitego w Rzymie w 356 r. i dwa brakteaty skandynawskie typu B i C (Landesmuseum Stuttgart).

  • Fot. 5. Zagorzyn, sprzączka w stylu zwierzęcym (Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu). pełna rozdzielczość

    Fot. 5. Zagorzyn, sprzączka w stylu zwierzęcym (Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu).