Polichromiczny styl
Styl polichromiczny (polychrome style, polychrome jewellery), styl ornamentacyjny występujący w →OWL i w okresie merowińskim na rozległym obszarze Europy – od Kaukazu i terenów nadczarnomorskich przez obszary naddunajskie po Europę zachodnią i Anglię. Łączy tradycję późnohellenistyczną i prowincjonalnorzymską z motywami →barbarzyńskimi , w tym koczowniczymi. Powstał w warsztatach złotniczych państwa bosporańskiego (wschodni Krym i Półwysep Tamań) lub na terenie dzisiejszej Gruzji. W st. polichr. zdobiono przede wszystkim zapinki, ale także elementy uprzęży końskiej, okucia siodeł, broń, diademy i inne części stroju. St. polichr. polega na zdobieniu powierzchni zł. przedmiotu kamieniami szlachetnymi lub półszlachetnymi, najczęściej ciemnoczerwonymi almandynami (fot. 1-3.). Kamienie (także fragmenty szkła) oprawiano taśmą ze zł. blaszki, wokół zdobiono filigranem i granulacją (fot. 2.). W technice cloisonné kamienie lub szkło umieszczano w przylutowanych do siebie komórkach utworzonych z blaszki, oddzielonych filigranowym drutem. Od spodu umieszczano płatek folii metalowej.
AB-W
Literatura: I.G. H. Roth, Kunst der Völkerwanderungszeit, Propyläen-Kunstgeschichte, Supplementband 4, Frankfurt a.M. 1979;B. Arrhenius, Merovingian Garnet Jewellery, Göteborg 1985; H. Roth, Kunst und Handwerk im frühen Mittelalter, Stuttgard 1986; Damm, Goldschmiedearbeiten der Völkerwanderungszeit aus dem nördlichen Schwarzmeergebiet, Katalog der Sammlung Diergardt 2, Kölner Jahrb. für Vor- und Frühgeschichte 21, 1988, s. 65-210; I.A. Bažan, M.B. Ščukin, K voprosu o vozniknovenii polichromnogo stila klauzonne epochi velikovo peresselenija narodov, “Archeologičeskij Sbornik” 30, 1990, s. 83-96; M. Mączyńska, Światło z popiołu. Wędrwówki ludów w Europie w IV i V w., Warszawa 2013, s. 101-105.
-
pełna rozdzielczość
Fot. 1. Ozdoby i elementy stroju z grobu w Untersiebenbrunn (W. Kubitschek, Grabfunde in Untersiebenbrunn (auf dem Marchfelde), „Jahrbuch für Alterumskunde“ 5, 1911, tabl. I).
-
pełna rozdzielczość
Fot. 2. Zapinki z bawarskiego cmentarzyska w Pocking-Inzing (Epocha Merovingov. Europa bez granic. Merowingerzeit. Europa ohne Grenze. The Merovingian Period. Europe without borders, München 2007, ryc. 7, s. 191).
-
pełna rozdzielczość
Fot. 3. Laa an der Thaya, dolna Austria (W. Menghin, Germany, gunny i awary na Srednem Dunae. Germanen, Hunnen und Awaren an der mittleren Donau. Germans, Huns and Avars on the middle Danube, [w:] Epocha Merovingov. Europa bez granic. Merowingerzeit. Europ