Fibula równoramienna
Fibula równoramienna (gleicharmige Bügelfibel, equal-armed brooch), element stroju charakterystyczny dla okresu merowińskiego i początków wczesnego średniowiecza (od końca VI w. po wiek IX) na rozległych obszarach Europy, od Skandynawii i Anglii po Europę płd-wsch (fot. 1-3.), znany także na ziemiach polskich (szczególnie na terenie →kręgu zachodniobałtyjskiego). Na główce i nóżce fibuli dwie identyczne, symetryczne tarczki, które miały kształt półkolisty, trójkątny, prostokątny, trapezowaty, rombowaty, krzyżowy, rzadziej zoomorficzny; niekiedy tarczki zaopatrzone były w wypustki. Tarczki niezdobione lub ornamentowane: stempelkami (częsty motyw koncentrycznych kół), liniami rytymi bądź →Kerbschnitt, niekiedy także w stylu zwierzęcym. Kabłąk gładki lub facetowany, czasem z metopą na szczycie; niezdobiony lub ornamentowany (stempelki, linie ryte, Kerbschnitt). Niektóre egzemplarze zdobione poprzecznymi żeberkami rozmieszczonymi symetrycznie na główce, kabłąku i nóżce, także almandynami.
AB-W
Literatura: H. Shetelig, Smaa broncespænder fra folkevanderingstiden, „Oldtiden. Tidskrift for Norsk forhistorie“ 1 (1910), 1911, s. 51-99; W. Hübener, Gleicharmige Bügelfibeln der Merowingerzeit in Westeuropa, Madrider Mitt. 13, 1972, s. 211n.; S. Thörle, Gleicharmige Bügelfibeln des frühen Mittelalters, Universitätsforschungen zur prähistorischen Archäologie 81, Bonn 2001.
-
pełna rozdzielczość
Fot. 1. Fibule równoramienne z Francji (Corbie i Marchélepot, Dép. Somme; Azy-sur-Marne, Dép. Aisne), VII w. (Merowingerzeit. Die Altertümer im Museum für Vor- und Frühgeschichte, Mainz a.R. 1995, tabl. 57).
-
pełna rozdzielczość
Fot. 2. Skandynawskie zapinki równoramienne (N. Åberg, Den nordiska folkvandringstidens kronologi, Stockholm 1924, ryc. 127-130).
-
pełna rozdzielczość
Fot. 3. Fibule równoramienne z Francji (Corbie i Marchélepot, Dép. Somme; Azy-sur-Marne, Dép. Aisne), VII w. (Merowingerzeit. Die Altertümer im Museum für Vor- und Frühgeschichte, Mainz a.R. 1995, tabl. 57).