Okres Wędrówek Ludów
w dorzeczu Odry i Wisły

Jesteś tutaj: Strona główna / Thesaurus / Zabytki / Fibula tarczowata

Fibula tarczowata

Fibula tarczowata (Scheibenfibel, disc brooch), ozdoba stroju charakterystyczna dla późnego →OWL i okresu merowińskiego w Skandynawii, Europie zachodniej i środkowej, na obszarach naddunajskich (fot. 1-2.); także na ziemiach bałtyjskich (→ grupa Olsztyńska - fot. 3. → grupa Elbląska , Sambia). Okrągła, zdobiona tarczka, zapięcie na ogół o konstrukcji kuszowatej mocowane od spodu; także egzemplarze o konstrukcji zawiaskowej. Grupa ozdób bardzo zróżnicowana morfologicznie; tarczka niekiedy zaopatrzona w półkoliste wypustki na krawędzi. Zwykle z guzkiem pośrodku, czasem wykładana sr., wytłaczaną blaszką, zdobiona almandynami, filigranem lub tauszowaniem. Często zdobiona stempelkami i wytłaczanymi guzkami. Ornament tworzy rozbudowane kompozycje i pokrywa całą powierzchnię fibuli.

AB-W

Literatura: K. Høilund Nielsen, Zur Chronologie der jüngeren germanischen Eisenzeit auf Bornholm. Untersuchungen zu Schmuckgarnituren, “Acta Archaeologica” 1987, s. 63-63, 72-73; U. Koch, Das alamanisch-fränkische Gräberfeld bei Pleidelsheim, Stuttgart 2001, s. 164-166; K. Vielitz, Granatscheibenfibeln der Merowingerzeit, Montagnac 2003; G. Graenert, Merowingerzeitliche Filigranscheibenfibeln westlich des Rheins, Europe médiévale 7, Montagnac 2007.

  • Fot. 1. Zapinki tarczowate ze Szwecji (Lappland, Gotlandia) (B. Salin, Die Altgermanische Thierornamentik, Stockholm 1904, ryc. 211, 212). pełna rozdzielczość

    Fot. 1. Zapinki tarczowate ze Szwecji (Lappland, Gotlandia) (B. Salin, Die Altgermanische Thierornamentik, Stockholm 1904, ryc. 211, 212).

  • Fot. 2. Złota zapinka tarczowata zdobiona w technice cloisonné. Schwerin-Mueß (Die Langobarden. Das Ende der Völkerwanderung, Katalog zur Ausstellung im Rheinischen LandesMuseum Bonn 22.8.2008 – 11.1.2009, s. 231). pełna rozdzielczość

    Fot. 2. Złota zapinka tarczowata zdobiona w technice cloisonné. Schwerin-Mueß (Die Langobarden. Das Ende der Völkerwanderung, Katalog zur Ausstellung im Rheinischen LandesMuseum Bonn 22.8.2008 – 11.1.2009, s. 231).

  • Fot. 3. Tumiany (d. Daumen), grób 97 (F. Jakobson, Die Brandgräberfelder von Daumen und Kellaren im Kreise Allenstein, Ostpr., Daumen und Kellaren – Tumiany i Kielary 2. Schriften des Archäologischen Landesmuseums 9. Neumünster 2009, tabl. 59). pełna rozdzielczość

    Fot. 3. Tumiany (d. Daumen), grób 97 (F. Jakobson, Die Brandgräberfelder von Daumen und Kellaren im Kreise Allenstein, Ostpr., Daumen und Kellaren – Tumiany i Kielary 2. Schriften des Archäologischen Landesmuseums 9. Neumünster 2009, tabl. 59).